Voorkom crash systeemcamera, gebruik geheugenkaartjes op de juiste manier

De systeemcamera is net als een moderne auto. Als hij het doet, biedt hij veel extra’s, maar o wee als de ingebouwde computer van slag raakt. Dan gaat het apparaat helemaal op zwart. Een van de hoofdoorzaken: een fout met het geheugenkaartje. Gebruik geheugenkaartjes dus op de juiste manier. In deze blog kun je daar alles over lezen.
Tijdens het fotograferen in de Italiaanse Alpen, bij het maken van meerdere opnames achter elkaar, ging mijn systeemcamera, een Canon R6, op zwart. Niet meer voor- of achteruit te krijgen. Andere accu, ander geheugenkaartje, andere native lens erop. Niets hielp. Mijn nog behoorlijk nieuwe sysyteemcamera was zo dood als een pier. Pas een week later zat er weer leven in het apparaat. Plotseling. De oorzaak was zeer waarschijnlijk een fout met het geheugenkaartje, een van de mogelijke oorzaken van dit soort systeemcrashes. Welke aanwijzingen ik daarvoor had? Ten eerste duurde het uploaden van de 60Gb aan fotobestanden vanuit de kaartlezer naar de harde schijf van mijn computer maar liefst 15 uur, wat 60 keer zo lang is als normaal. Een duidelijk teken dat Windows grote moeite had om de fotobestanden terug te vinden op het SD-kaartje. Ten tweede was het geheugenkaartje al bijna helemaal volgeschoten. Daar kwam nog eens bij dat het een wat ouder SD-kaartje betrof, dat ik in verschillende soorten camera’s had gebruikt zonder op de juiste manier te formatteren. Want wat formatteren heet, is lang niet altijd echt formatteren. Dat is de grootste les die ik met dit voorval geleerd heb, waarover later meer.
Geheugenkaartjes echt formatteren in de langzame stand
Gewoon (standaard) formatteren is niet genoeg om de geheugenkaart echt helemaal schoon te maken, om deze echt vrij van bestanden te maken. Dit geldt voor je computer, maar ook voor formatteren in je camera. Eigenlijk ben je gewoon de adresbestanden aan het wissen en laat je de (foto)bestanden staan. Geloof je het niet? Formatteer je kaartje maar eens in de snelle stand – op camera of pc – en laat er dan recovery-software op los. Je zult zien dat de software gewoon nog fotobestanden zal vinden, het bewijs dat je kaartje niet echt gewist wordt als je op de snelle manier formatteert. Door je geheugenkaartje op de PC in de langzame stand te formatteren, wis je de bestanden wel. Deze vorm van formatteren duurt ook heel veel langer. Daarna stop je de kaart in je camera en formatteer je het geheugenkaartje nog eens in je camera, of het nu een systeemcamera, een spiegelreflex of een compactcamera is. Pas dan is je kaart klaar voor de camera om bestanden op weg te schrijven. Deze procedure moet je zo af en toe doen met je geheugenkaartje.

Low-level formatting in je camera
In sommige cameramodellen kun je ook langzaam formatteren. Dit wordt low-level formatting genoemd. In mijn R6 systeemcamera moet ik daarvoor een extra vinkje zetten in het formatteringsschermpje. Canon beveelt low-level formatting aan als je je geheugenkaart in een andere camera hebt gebruikt of als je een nieuwe geheugenkaart hebt gekocht. Wat overigens opvalt, is dat dit low-level formatting in de camera heel veel sneller gaat dan het formatteren op de computer in de langzame stand. Om helemaal zeker te zijn heb ik nu al mijn geheugenkaarten eerst op de langzame stand op de computer geformatteerd en daarna nog eens low-level geformatteerd in de camera.
Schiet je geheugenkaartje nooit helemaal vol, ook niet in je systeemcamera
Bij mijn systeemcrash van de R6 systeemcamera was mijn SD-kaartje al nagenoeg volgeschoten. Dat is vragen om moeilijkheden. Het is echt beter je kaartje nooit helemaal vol te schieten. Laat liever 10 of 20% geheugen vrij en ga verder op een nieuwe kaart. Er zijn zelfs fotografen – een collega van me sprak er een die bij Sandisk werkte – die maar de helft van het kaartjesgeheugen volschieten. Dat gaat misschien wel erg ver, maar bedenk dat ze het niet voor niks doen.
Koop nooit B-merken geheugenkaartjes voor je systeemcamera
De grootste fout die je kunt maken, is onbetrouwbare geheugenkaartjes te kopen. Koop een A-merk bij een winkel die je vertrouwt. Koop ook geen A-merkgeheugenkaartjes voor een spotprijs op een vage plek op internet. Die zijn namelijk namaak. Maar is een A-merk echt beter dan een onbekend merk? Ja, leert de ervaring. Eén keer in mijn leven heb ik een niet A-merk CF-geheugenkaart gekocht. Het was meteen de enige CF-kaart die ooit bij mij gecrasht is. Op reis, tijdens de eerste keer dat ik de kaart gebruikte.
Vervang je geheugenkaartjes op tijd
Geheugenkaartjes gaan achteruit, vooral als je ze intensief gebruikt. Ze ‘slijten’. Vervang kaartjes dan ook na een paar jaar. Het goede nieuws: tegen de tijd dat je ze moet vervangen, zijn kaartjes met meer opslagruimte vaak al veel lager in prijs dan je oude exemplaren. Ook zijn ze vaak weer wat sneller, iets waar snelle systeemcamera’s, die veel beeldjes per seconde kunnen maken erg van houden.

Wis geen bestanden op je camera
De crash van de B-merkgeheugenkaart gebeurde tijdens het wissen van bestanden op mijn camera. Dom, dat wist ik, maar doordat het nooit was misgegaan, deed ik het toch. Helaas crashte de kaart nu wel. Een recovery-bedrijf kon de helft van de bestanden terughalen. De andere sectoren op de CF-kaart waren fysiek beschadigd en voor altijd onleesbaar geworden.
Zet je camera niet uit tijdens het wegschrijven van foto’s uit de buffer
Zorg ervoor dat je camera alle bestanden echt weggeschreven heeft vanuit zijn buffer naar het geheugenkaartje. Bij de meeste camera’s brandt of knippert een lampje zolang het wegschrijven nog niet voltooid is. Dit lijkt bij systeemcamera’s ook belangrijker dan bij de oude digitale spiegelreflexen. Zo kon ik mijn oude trage Canon 5D mark I rustig uitzetten tijdens het wegschrijven. De foto was wel verpest, want ik kreeg dan een half beeld met gekleurde strepen, maar de camera zelf raakte er nooit van in de war. Zet ik mijn R6 uit tijdens het wegschrijven, dan lijkt hij eerst zijn buffer te legen voor hij echt uitgaat. Toch is dit niet verstandig, gaat dit proces mis, dan loop je én de kans dat je geheugenkaartje niet of moeilijk leesbaar wordt, én de kans dat je camera in het ongerede raakt. Liever dus even wachten.
Vervang je accu voor die leeg is
Het zal je niet verbazen; is de camera bezig en de stroom valt plotseling uit, dan loop je de kans dat de camera op tilt slaat. Én dat je kaartje niet, of moeilijk leesbaar wordt. Vervang je accu dus op tijd, en zorg altijd voor opgeladen reserveaccu’s in je tas.
Lenzen die niet goed communiceren met je systeemcamera
Zijn er andere mogelijkheden voor de crash? Zeker. Niet goed met de camera communicerende lenzen kunnen ook zo’n crash veroorzaken. Maar de lens die op de camera zat, was een gloednieuwe native lens van Canon zelf. Volgens NCRR-camerareparatie is de kans dat dit de oorzaak van de crash van mijn systeemcamera geweest is daardoor klein. Om zeker te weten moet je de cameraproducent de logfile van je camera laten uitlezen. Niet heel aantrekkelijk, want behalve dat alleen de onderzoekskosten al hoog zijn, ben je je camera ook nog eens voor lange tijd kwijt.
Heb je vragen, stuur me dan een bericht (Lex@fotowandelaars.nl). Je kunt ook een dagje met me mee voor een fotoworkshop:

Betere composities maken in zww
€89,- Incl. fotobespreking via Zoom

Betere composities maken in zww
€89,- Incl. fotobespreking via Zoom

€ 295,- incl. Tutorial