Opzettelijk de camera bewegen deel 1: meetrekken of panning

Door opzettelijk met je camera te bewegen tijdens het fotograferen kun je bijzondere foto’s maken die snelheid en beweging suggereren. Zeker als je wat langere sluitertijden gebruikt. In deel 1 van een serie blogs over creatief gebruik van beweging in de fotografie beginnen we met de eenvoudigste vorm: meetrekken met je onderwerp of ‘panning’.

De vaart erin door lange sluitertijden

Met bewegingsstrepen kun je vaart geven aan je foto. Het is niet voor niets dat figuurtjes in stripboeken bijna altijd met bewegingsstrepen worden afgebeeld als ze weer eens een razendsnelle actie hebben uitgevoerd. Alsof hun lichaam sneller is dan het papier. En wat dacht je van logo’s van koeriersdiensten? Maar al te vaak wordt snelheid gesuggereerd door bewegingsstrepen te gebruiken. Maar hoe maak je dit soort strepen, en hoe zorg je ervoor dat je onderwerp toch nog herkenbaar scherp blijft?

Lineair meetrekken met je onderwerp bij een langere sluitertijd

Als je een foto met mooie snelheidsstrepen wilt maken ga je met de camera meebewegen met je onderwerp. Je volgt je onderwerp met precies dezelfde snelheid. Dat gaat het makkelijkst als je in een voertuig zit dat even snel beweegt, maar in de meeste gevallen zal je zelf stilstaan en de camera met de hand moeten meebewegen. Je kunt dit al kijkend door de zoeker doen. Ook kun je het onderwerp volgen door op het live view schermpje van je camera te kijken. Belangrijk is dat je constant en zonder verticaal bibberen met je onderwerp meebeweegt. En dat blijkt nog best lastig te zijn! Je zult merken dat je de neiging hebt te stoppen met bewegen op het moment dat je afdrukt om de foto te maken. Dat heb je namelijk zo geleerd. Ga dit volgend bewegen dus vooral veel oefenen.

Zet de (horizontale) stabilisatie van de lens uit

Als je lens beeldstabilisatie heeft – dit heet afhankelijk van het merk  vaak Vibration Reduction of Image Stabilizing – zet deze dan UIT. Anders gaat de stabilisatie jouw vloeiende beweging tegenwerken. Telelenzen hebben vaak een 1- en een 2-stand voor de beeldstabilisatie. Kijk even in de handleiding wat deze standen betekenen. Meestal stabiliseert de 1-stand op meerdere assen, waaronder de horizontale. De 2-stand gaat bibberen in het verticale vlak tegen. Die kun je juist goed gebruiken bij horizontaal meetrekken. Zet de VR of IM dus uit of op de juiste stand.  Als je met meetrekken begint, gebruik dan liever geen telelens. Door de kleine beeldhoek is het veel moeilijker om een snel onderwerp te volgen dan met een groothoekobjectief.

Maak sluitertijdtrapjes tijdens het meetrekken

Je hebt een langere sluitertijd nodig dan je gewend bent. Typische sluitertijden bij meetrekken of panning (dit is de Engelstalige term) zijn 1/8, 1/15, of een 1/30 seconde, afhankelijk van de snelheid en de afstand tot je onderwerp. Doordat het resultaat niet helemaal voorspelbaar is, is het nuttig steeds sluitertijdtrapjes te maken bij het meetrekken. Kijk steeds even op je display op het resultaat te beoordelen.

Meetrekken met de camera bij een langere sluitertijd met een bezorger van Thuisbezorgd
In de schemer heb je geen ND-filter nodig om langere sluitertijden te halen

Welke camera-instellingen heb je nodig tijdens het meetrekken?

Je wilt zelf bepalen met welke sluitertijd je fotografeert. Zet je camera dus in de handmatige programmastand (M) of op sluitertijdvoorkeuze (S of T genoemd). In de meeste gevallen zet je de ISO-waarde zo laag mogelijk, op bijvoorbeeld 50 of 100 ISO, anders lukt het je niet om langere sluitertijden als een 1/8, 1/15 of 1/30 seconde te halen.

Ik haal geen langere sluitertijden, wat nu?

Bij zonnig weer zul je merken dat het moeilijk, of zelfs onmogelijk is om sluitertijden als 1/8 of 1/15 seconden te halen. Ook als je het diafragma helemaal dichtknijpt (bijvoorbeeld F16 of F22). In dit soort situaties waar je te veel licht hebt, kun je een ND-filter of densiteitsfilter gebruiken. Meestal is een 5-stops ND-filter wel geschikt. Een bigstopper die 10 stops licht tegenhoudt is te sterk. Wil je (nog) geen filter kopen? Zoek dan iets donkerder weer uit. Of fotografeer aan het begin of aan het einde van de dag. Dan lukt het meestal wel zonder ND-filter. Heb je een polarisatiefilter dan kun je dit ook gebruiken om 2 stops licht tegen te houden. In sommige gevallen is dat net genoeg.

Golvende strepen tijdens het meetrekken wijzen op verticaal bibberen
Golvende strepen in de achtergrond wijzen op verticaal bibberen

Oefening baart kunst

Fotograferen met beweging is zeker niet makkelijk. Je moet echt even flink oefenen. Heb je het horizontale meetrekken eenmaal een beetje onder de knie, dan kun je met meer complexe vormen van beweging aan de slag. Vind je het leuk om met begeleiding aan de slag te gaan met creatieve fotografie, volg dan de Online cursus Creatieve Technieken op woensdagavond (7 dec – 21 feb, om de week). Twee van de zes lessen, opdrachten en fotobesprekingen zijn gewijd aan het opzettelijk bewegen met de camera.

Deel dit met je fotovrienden

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

BEL ME NU
+
Bel mij!